Mapa - Nauru

Flaga Nauru

Nauru (ang. Nauru, nauruański Naoero), oficjalnie Republika Nauru (ang. Republic of Nauru, nauruański Republik Naoero) wcześniej nazywana Pleasant Island – wyspiarskie państwo położone w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Mikronezji, w odległości około 42 km na południe od równika. Jest obecnie najmniejszą republiką na świecie, zarówno pod względem wielkości (21,3 km kwadratowych), jak i liczby ludności (około 12 500 mieszkańców) oraz trzecim, po Monako i Watykanie, najmniejszym państwem na świecie. Wielkość wyłącznej strefy ekonomicznej wynosi 308 480 km², natomiast powierzchnia wód terytorialnych to 41 km².

Zasiedlone przez ludy Mikronezji i Polinezji, Nauru zostało zaanektowane przez Cesarstwo Niemieckie w 1888 i pozostawało jego kolonią do 1914, gdy zajęły je wojska australijskie. Po I wojnie światowej Nauru stało się terytorium mandatowym kategorii C Ligi Narodów, administrowanym przez Wielką Brytanię. Podczas II wojny światowej Nauru było okupowane przez wojska japońskie.

Po zakończeniu wojny Nauru zostało przekształcone w terytorium powiernicze ONZ i jako jedyne było administrowane przez trzy państwa: Australię, Nową Zelandię oraz Wielką Brytanię. Państwo ogłosiło swoją niepodległość 31 stycznia 1968 roku.

W pierwszej połowie XX wieku Nauru całkowicie utrzymywało się z wydobycia fosforytów. Na Nauru znajdowały się wówczas jedne z największych złóż tych skał na świecie. Przed uzyskaniem przez wyspę niepodległości eksploatowały je Australia (w ramach British Phosphate Commission), a przedtem też Wielka Brytania i Niemcy. Jednakże po proklamowaniu niepodległości rząd znacjonalizował złoża, powołując do życia Nauruańską Korporację Fosforytową (NPC) w celu podjęcia ich eksploatacji. Z tego powodu w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku Nauru mogło się cieszyć z jednego z najwyższych dochodów na jednego mieszkańca na świecie.

W latach osiemdziesiątych rezerwy złóż zaczęły się wyczerpywać, jednocześnie środowisko na wyspie zostało poważnie naruszone, co z kolei przełożyło się na niestabilność rządów. W latach dziewięćdziesiątych Nauru stało się rajem podatkowym, przez co w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku znalazło się pod presją organizacji zwalczającej pranie brudnych pieniędzy. Na skutek nieudanych inwestycji i korupcji rządu zyski wypracowane w poprzednich dekadach zostały roztrwonione, a głównym źródłem dochodów na wyspie stała się pomoc od australijskiego rządu.

Najwyższym organem ustawodawczym na Nauru jest 19-osobowy parlament, a najwyższym organem wykonawczym rada ministrów, składająca się zwykle z pięciu ministrów ze stojącym na czele prezydentem (będącym jednocześnie szefem rządu). W przeszłości na Nauru istniały także: Rada Wodzów Nauru, Lokalna Rada Samorządowa Nauru oraz Rada Legislacyjna Nauru.

Podobnie jak dziś, w przeszłości Naurańczycy zwali wyspę Naoero. Niemiecki uczony Paul Hambruch, który odwiedził wyspę w latach 1909–1910, sformułował etymologię nazwy. Według niego Naoero (inna wersja: Anáoero) po przetłumaczeniu oznacza Idę na plażę (niem. Ich gehe an den Strand).

Wyspa posiadała również inne nazwy. Angielscy koloniści, przebywający na wyspie do czasu jej aneksji przez Niemcy w 1888 roku, mówili na nią Wyspa Przyjemna (ang. Pleasant Island). Niemcy nazywali ją zaś Nawodo i Onawero. Pisownia później została zmieniona na Nauru, by ułatwić wymowę osobom anglojęzycznym.