Mapa - Czad (Republic of Chad)

Czad (Republic of Chad)
Flaga Czadu
Czad (fr. Tchad, arab. تشاد), oficjalnie Republika Czadu (fr. République du Tchad, arab. جمهوريّة تشاد, trb. Jumhuriyat Tashad) – państwo śródlądowe w środkowej Afryce. Graniczy od północy z Libią, od wschodu z Sudanem, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od południowego zachodu z Kamerunem i Nigerią, a od zachodu z Nigrem.

Na terytorium Czadu wyróżnić można trzy główne regiony geograficzne: na północy rozciąga się obszar pustynny, przechodzący w środkowej części kraju w suchą strefę Sahelu, południe kraju zajmuje natomiast żyzny obszar sawannowy. Jezioro Czad, od którego państwo wzięło swą nazwę, jest największym zbiornikiem wodnym w kraju. Najwyższym punktem jest szczyt Emi Kussi w paśmie gór Tibesti, a Ndżamena (dawniej Fort-Lamy) jest stolicą i największym ośrodkiem miejskim kraju. W Czadzie mieszka ponad 200 rozmaitych wspólnot etnicznych i językowych. Językami urzędowymi są język arabski i język francuski. Większość mieszkańców wyznaje islam i chrześcijaństwo, na południu praktykowane są również religie animistyczne.

Do 1960 roku Czad pozostawał w zależności politycznej od Francji. Niepodległość uzyskał w tzw. roku Afryki. Głową państwa był wówczas François Tombalbaye, prezydent w latach 1962–1973. Nietolerancyjna i krótkowzroczna polityka Tombalbayego względem zamieszkujących północną część kraju muzułmanów doprowadziła w 1965 roku do wybuchu długotrwałej wojny domowej. W 1979 roku rebelianci zdobyli stolicę, kładąc kres hegemonii południa w życiu politycznym kraju. Rozpoczęły się jednak walki między dowódcami zwycięskich ugrupowań rebelianckich, które doprowadziły w końcu do zwycięstwa Hissène Habré. Rządził on do 1990 roku, kiedy został obalony w wyniku zamachu stanu kierowanego przez Idrissa Déby’ego. Déby pozostawał u władzy przez kolejne 30 lat, stając się jednym z najdłużej rządzących przywódców państwowych w Afryce i na świecie. Po jego śmierci 20 kwietnia 2021, władzę w kraju na okres 18 miesięcy przejęła junta wojskowa pod przewodnictwem Mahamata Déby'ego Itno – syna zmarłego prezydenta.

Sytuacja polityczna pozostaje niestabilna, kraj jest nieustannie areną zamieszek oraz powtarzających się prób zamachu stanu (zob. bitwa pod Ndżameną (2006), bitwa pod Ndżameną (2008)). Dodatkowym czynnikiem destabilizującym jest konflikt w Darfurze, który rozprzestrzenił się także na wschodnie obszary Czadu, wprowadzając chaos na tych terenach oraz doprowadzając do osiedlenia się tysięcy uchodźców w obozach wzdłuż granicy czadyjsko-sudańskiej.

Czad jest jednym z najbiedniejszych i najbardziej skorumpowanych państw na świecie. Większość Czadyjczyków żyje w ubóstwie, utrzymując się z pasterstwa i rolnictwa. W XXI wieku głównym źródłem dochodów do budżetu państwa stał się eksport ropy naftowej, zaś dotychczas dominujący przemysł bawełniany spadł pod tym względem na drugie miejsce.

Czad położony jest w centralnej części kontynentu afrykańskiego, bez dostępu do morza. Zajmuje powierzchnię 1284 tys. km², a zamieszkuje go ponad 12 mln mieszkańców.

Większą część kraju zajmują nizinne tereny Kotliny Czadu, z najniżej położonym obniżeniem w Djourab (175 m n.p.m.). Kotlinę otaczają od wschodu płaskowyż Ennedi i góry Wadaj oraz wulkaniczny masyw Tibesti z najwyższym szczytem kraju Emi Kussi (3415 m n.p.m.).

Głównym zbiornikiem wodnym jest jezioro Czad, położone na granicy z Nigrem, Nigerią i Kamerunem. Zasilane jest głównie przez rzekę Szari (95%) z jej dopływem Logone. Jego powierzchnia jednak nieustannie się zmniejsza na skutek zmian klimatycznych i w wyniku działalności człowieka. Sahara zajmuje większą część północy kraju. Na południu występują nieco większe opady, zasilające w porze deszczowej sawannę.

Duża rozciągłość południkowa sprawia, że w Czadzie występują różne typy klimatów. Na północy kraju występuje panuje klimat zwrotnikowy kontynentalny, wybitnie suchy. Deszcze mają charakter epizodyczny, średnia suma opadów to 20–30 mm. W okresie zimowym średnie temperatury wynoszą około 20 °C, latem przekraczają 34 °C. Masyw Tibesti (północno-zachodnia część kraju) ma klimat górski z większymi opadami i niższą średnią temperaturą. W pozostałej części kraju występuje klimat równikowy o cechach monsunowych. Mniej więcej na szerokości stolicy kraju 13°N pojawia się wyraźna pora deszczowa, która wydłuża się w kierunku południowym. Na południu kraju panuje klimat podrównikowy suchy, stopniowo przechodzący ku wilgotnemu. Średnia roczna suma opadów to 1000–1300 mm (pora deszczowa od maja do października), a w porze deszczowej występują częste burze. Temperatury nie wykazują dużych amplitud. Temperatura powietrza wynosi od 25 °C zimą do 30–32 °C w najgorętszych miesiącach (marzec-kwiecień).

 
Neighbourhood - Kraj (państwo)  
Mapa - Czad (Republic of Chad)
Mapa
Google - Mapa - Czad
Google
Google Earth - Mapa - Czad
Google Earth
Bing (ujednoznacznienie) - Mapa - Czad
Bing (ujednoznacznienie)
Nokia - Mapa - Czad
Nokia
OpenStreetMap - Mapa - Czad
OpenStreetMap
Mapa - CzadChad_Topography.jpg
Chad_Topography.jpg
1574x2375
freemapviewer.org
Mapa - Czad899px-Chad_location_map.svg.jpg
899px-Chad_location_...
899x1349
freemapviewer.org
Mapa - CzadChad_sat.jpg
Chad_sat.jpg
1265x1922
freemapviewer.org
Mapa - CzadChad_relief_location_map.jpg
Chad_relief_location...
899x1349
freemapviewer.org
Mapa - CzadChad_Regions_map.jpg
Chad_Regions_map.jpg
2500x3198
freemapviewer.org
Chad_Regions_map.png
2500x3198
wikitravel.org
Un-chad.png
2348x2947
upload.wikimedia.org
Chad_location_map.pn...
1945x3055
upload.wikimedia.org
txu-pclmaps-oclc-113...
1928x2479
www.lib.utexas.edu
Chad-physical-map.gi...
1412x2017
www.ezilon.com
Chad-road-map.gif
1412x1988
www.ezilon.com
political-map-of-Cha...
1412x1986
www.ezilon.com
berglee-fig07_027.jp...
1500x1617
images.flatworldknow...
242_1183723784_idpse...
1075x1520
www.ecoi.net
karte-2-834.gif
1000x1433
www.welt-atlas.de
detailed_topographic...
1000x1433
www.vidiani.com
chad_rel91.jpg
1036x1234
www.lib.utexas.edu
Mapa-de-Relieve-Somb...
1036x1234
mapas.owje.com
Chad_relief_map_1991...
1036x1234
upload.wikimedia.org
chad.gif
1008x1208
www.lib.utexas.edu
Chad-Map.gif
1008x1208
www.mappery.com
3686786-abstract-vec...
948x1203
us.123rf.com
tchad45.gif
959x1169
d-maps.com
detailed_physical_an...
831x1168
www.vidiani.com
Chad-Country-Map.jpg
831x1168
www.mappery.com