Kaart (cartografie) - Karakalpakstan

Karakalpakstan
Karakalpakstan (Karakalpaks: Qaraqalpaqstan Respublikası; Oezbeeks: Qoraqalpog‘iston Respublikasi), ook wel Karakalpakië, Karakalpak of Qaraqalpaqstan genoemd, is de enige autonome republiek van Oezbekistan en beslaat het westen van dit land ten zuiden van het Aralmeer (ongeveer 37% van Oezbekistan). Het beslaat het noordelijke deel van het historische land Chorasmië.

Het gebied heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot het Neolithicum (6e tot 3e millennium v.Chr.) en samenhangt met het historische land Chorasmië.

De eerste nederzettingen zijn teruggevonden ten zuiden van de benedenloop van de Amu Darja (toen Oxus genoemd) in Karakalpakstan en Turkmenistan. De eerste bewoners waren waarschijnlijk jagers en vissers uit het Kaukasusgebied. Rond 2000 v.Chr. werd, onder invloed van de instroom van stammen uit zuidelijker gelegen gebieden, de eerste geïrrigeerde landbouw bedreven in de vruchtbare rivierdelta van de benedenloop van de Amu Darja. De eerste koning van Chorasmië die nog bekend is, was Sijavus rond de 13e eeuw v.Chr.. De Chorasmische cultuur ontstond rond de 7e tot de 5e eeuw v.Chr.. Tijdens dit rijk werd de irrigatielandbouw sterk uitgebreid met verspreidingskanalen. Deze vorm van landbouw droeg bij aan het ontstaan van de staat Chorasmië en het ontstaan van boerenhoeves en versterkte steden. De hoofdstad was tot 1221 Urganch (nu het bestuurlijk centrum van de zuidelijker gelegen Oezbeekse provincie Xorazm). De taal die werd gesproken was de Iraanse taal Chorasmisch.

Rond de 6e eeuw v.Chr. werd Chorasmië veroverd door de Achaemeniden onder leiding van Cyrus II, waarna grote culturele veranderingen plaatsvonden. Tussen de 5e en de 4e eeuw v.Chr. werd Chorasmië weer onafhankelijk. In 328 v.Chr. sloot Alexander de Grote een vriendschapsverbond met de toenmalige koning van het land. Binnen zijn rijk werd gedacht dat het ging om een woestijngebied zonder waarde. Archeologische vondsten wijzen echter uit dat Chorasmië toen een geavanceerde irrigatiecultuur was en de sterkste staat ten noordwesten van de Amu Darja.

Volgens Al-Biruni werd het gebied van de 4e tot de 8e eeuw geregeerd door de Afrigid dynastie, dat door Avaren gesticht werd en zijn machtsbasis in Xiva had.

In de 11e eeuw werd door de Seltsjoekse Oghuzen het Chorasmische rijk gesticht en de islam opgelegd aan de bevolking. Onder leiding van sjah Ala ad-Din Mohammed II werd daarna heel Perzië veroverd. Van 1218 tot 1221 werd het rijk en de hoofdstad Urganch grotendeels verwoest door de Mongoolse legers van Dzjengis Khan.

Hierna werd het onderdeel van het Mongoolse Kanaat van Chagatai, waarna het wat meer autonomie kreeg onder het Kanaat van Xiva.

De Karakalpakken (Kara= 'zwart'; Kalpak = 'hoed') worden het eerst genoemd in de 16e eeuw en zijn van oorsprong nomaden en vissers.

Op 12 augustus 1873 kwam onder andere het gebied onder het Aralmeer onder Russisch bestuur toen een wapenstilstand werd getekend, waarmee Turkestan werd afgescheiden van het Kanaat van Xiva. De Russen noemden het gebied Russisch Turkestan. Na de Russische Revolutie in 1918 werd Russisch Turkestan hernoemd tot Turkestaanse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek. In 1920 werd de Chorasmische Soviet Volksrepubliek gesticht uit het nu volledig opgedeelde Kanaat van Xiva, later hernoemd tot Chorasmische Socialistische Sovjetrepubliek. In 1924 werden beide gebieden onderverdeeld, waarbij ook de Karakalpakse autonome oblast ontstond. Deze viel eerst onder de Kazachse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek, werd in 1930 onder de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek geplaatst en, na in 1932 hernoemd te zijn tot Karakalpakse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek, onder de Oezbeekse Socialistische Sovjetrepubliek geplaatst in 1936. Het definiëren van een Autonome Socialistische Sovjetrepubliek voor de Karakalpakken, wordt ook wel gezien als een manier om ze van de Kazachen af te scheiden, zodat deze niet te machtig zouden worden ten opzichte van de Opperste Sovjet.

In de jaren 50 werd door Stalin bepaald dat er katoen zou worden geproduceerd voor de export, waarna zich de grote ecologische ramp rond het Aralmeer voltrok. De verdroging van de regio zorgde er ook voor dat de bevolking sterk verarmde. 
Kaart (cartografie) - Karakalpakstan
Land (geografie) - Oezbekistan
Vlag van Oezbekistan
Oezbekistan (uitspraak: [uzˈbekistɑn]), officieel de Republiek Oezbekistan (Oezbeeks: Oʻzbekiston Respublikasi), is een land in Centraal-Azië. Het grenst aan Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Afghanistan en Turkmenistan. Het heeft geen verbinding met een zee.

De val van het Mongoolse Rijk in Centraal-Azië bracht in de 15e eeuw verschillende Oezbeekse dynastieën aan de macht, die er onder meer de onafhankelijke rijken Chiva, Buchara (Bochara) en Kokand stichtten. Geleidelijk aan annexeerde Rusland deze islamitische kanaten en emiraten rond Xiva, Buchara en Kokand in de laatste 30 jaar van de 19e eeuw en bracht ze uiteindelijk onder in het immense Midden-Aziatische generaal-gouvernement Turkestan van het Russische Rijk. De Oezbeken kwamen tot aan de Eerste Wereldoorlog meermalen in opstand. Tijdens de Russische Burgeroorlog (1918-1922) was Centraal-Azië een van de gebieden waar de oorlog het langst voortduurde, vooral door het verzet van de Basmatsji's, die een islamitische staat wilden. Al in 1918 werd eveneens de communistische Turkestaanse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek opgezet.
Kaart (cartografie) - OezbekistanUzbekistan_map.jpg
Uzbekistan_map.jpg
1387x1062
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - OezbekistanUzbekistan_regions_map.png
Uzbekistan_regions_m...
3008x1999
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - OezbekistanUzbekistan_Topography.png
Uzbekistan_Topograph...
2430x1706
freemapviewer.org
Kaart (cartografie) - Oezbekistan2114px-Uzbekistan_location_map.svg.png
2114px-Uzbekistan_lo...
2114x1397
freemapviewer.org
Valuta / Taal  
ISO Valuta Symbool Significant cijfer
UZS Oezbeekse sum (Uzbekistan som) so'm or сўм 2
ISO Taal
UZ Oezbeeks (Uzbek language)
RU Russisch (Russian language)
TG Tadzjieks (Tajik language)
Buurt - Land (geografie)  
  •  Afghanistan 
  •  Kazachstan 
  •  Kirgizië 
  •  Tadzjikistan 
  •  Turkmenistan