Χάρτης - Τόνγκα (Kingdom of Tonga)

Σημαία της Τόνγκα

* Για τη ρωμαϊκή τήβεννο, δείτε Τόγκα (ένδυμα)

Το Βασίλειο της Τόνγκα στα τονγκανικά Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga, όπως είναι η επίσημη ονομασία του κράτους, βρίσκεται στο νότιο Ειρηνικό, βορειοανατολικά της Νέας Ζηλανδίας και αποτελείται από περίπου 170 νησιά. Πρωτεύουσα είναι η Νουκουαλόφα. Ο πληθυσμός είναι 100.651 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2016 και η έκταση της 747 τετρ. χιλιόμετρα. Η οικονομία της χώρας στηρίζεται στην γεωργία και κυρίως στην παραγωγή ινδικής καρύδας και κασάβα. Η Τόνγκα είναι ίσως η μοναδική περιοχή του Ειρηνικού που ποτέ δεν έγινε αποικία και έχει διατηρήσει την τοπική κυριαρχία της.

Οι πρώτοι άποικοι των νησιών Τόνγκα ήταν οι φορείς του πολιτισμού Λαπίτα και θεωρείται ότι έφτασαν στα Τόνγκα περίπου το 1000 π.Χ. προερχόμενοι από το Φίτζι. Σταδιακά η τονγκανική κοινωνία οργανώθηκε σε βασίλειο με ανώτατο πνευματικό ηγέτη τον Τούι Τόνγκα. Πρώτος βασιλιάς της χώρας αναφέρεται σε γενεαλογικές πηγές ο Αχοεΐτου. Οι πρώτοι Ευρωπαίοι που επισκέφτηκαν τα νησιά ήταν οι Ολλανδοί Σουτέν και Λαιμέρ το 1616. Ο Κουκ επισκέφθηκε τα νησιά το 1773 και 1774 και τα ονόμασε Φιλικές Νήσοι (Friendly Islands), αγνοώντας προφανώς σχέδια για τη δολοφονία του από τους τοπικούς φυλάρχους. Οι φύλαρχοι της Τόνγκα κατά τον 17ο και 18ο αιώνα είχαν, με εκστρατείες, επεκτείνει την κυριαρχία τους και σε άλλα αρχιπελάγη του νότιου Ειρηνικού, όπως το Νιούε, η Σαμόα, το αρχιπέλαγος Λάου των Φίτζι και το νησί Ουβέα (Wallis).

Ο πρώτος που ένωσε τα αρχικά τρία βασίλεια της Τόνγκα, το 1845, ήταν ο Ταουφααχάου Τουπόου Α΄ ο οποίος βαφτίστηκε Χριστιανός με το όνομα Τζωρτζ (Γεώργιος ("Σιαόσι"). Με την καθοδήγηση του Σίρλεϋ Μπέηκερ, Άγγλου ιεραποστόλου, ίδρυσε το βασίλειο της Τόνγκα το 1875 και συνέθεσε το πρώτο σύνταγμα, το οποίο με ελάχιστες αλλαγές ισχύει έως σήμερα και παραχωρεί μεγάλες εξουσίες στον μονάρχη. Το 1900 τα Τόνγκα έγιναν προτεκτοράτο της Μεγάλης Βρετανίας με τη Συνθήκη Φιλίας, η οποία παρέμεινε σε ισχύ μέχρι το 1970. Τότε έγινε μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Ο βασιλιάς Γεώργιος Τουπόου Ε΄, γιος του αποβιώσαντα Ταουφααχάου Τουπόου Δ΄, κυβέρνησε από το 2006 ως το θάνατό του, το 2012. Ο αδερφός του, Τουπουάχο, τον διαδέχθηκε στο θρόνο.

Το 2022 το κράτος επλήγη από την ισχυρή έκρηξη του ηφαιστείου Χούνγκα Τόνγκα, η οποία, μαζί με το τσουνάμι που προκάλεσε κατέστρεψε υποδομές στην πρωτεύουσα και τα υπόλοιπα νησιά του αρχιπελάγους και ζημιές ύψους 90 εκατομμυρίων δολαρίων, περίπου το 20% του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας.