Portekizce

Portekizce
Portekizce, iki yüz milyonun üzerinde insan tarafından ana dil olarak konuşulan Hint-Avrupa dili. Dünya üzerinde en yaygın altıncı dildir. Güney Amerika'da yaklaşık 190 milyon (nüfusun %51'i) kişi tarafından, Latin Amerika'da ise nüfusun % 34'ü tarafından konuşulmaktadır. Hint-Avrupa dil ailesinin İtalo-Keltik alt grubunun Romen dilleri koluna bağlıdır. İspanyolca'ya çok yakın olmakla birlikte İspanyolcadan daha yumuşak ve melodiktir. Sözcük hazneleri %70 ortak olsa da İspanyolcada kullanılmayan burundan seslere Portekizcede çokça rastlanır. Bu sesler aksanlı olduklarında, ã (coração: kalp), õ (corações: kalpler) harfleriyle; aksansız olduğunda ise sözcük sonuna konan m (bem: iyi) harfi ile gösterilir. İtalyanca, Fransızca ve Rumence ile de oldukça benzerlik taşır. Portekizceye en yakın dil ise İspanya’nın Galiçya bölgesinde konuşulan Galiçyaca'dır (Gallego). Dünya üzerinde yayılımı 15. ve 16. yüzyılda Portekiz'in sömürgeleştirme sürecinde hız kazanmıştır.

Brezilya ve Portekiz’de konuşulan şiveler telaffuz açısından pek çok farklılık taşısa da iki ülkede yaşayanlar birbirlerini en ufak bir zorluk olmadan anlayabilirler. Az sayıda da olsa bazı kelimeler iki ülkede değişik biçimde söylenir. Portekiz’de “ananas”, Brezilya’da “abacaxi”dir.

Portekizce sesli harflerinde ayrıca à, á, â, ã, é, ê, í, ó, ô, ú işaretlerini ve ch, lh, nh, rr, ss, qu, gu digraflarını kullanır.

Ülke
  • Gine-Bissau
    Gine-Bissau ya da resmî adı ile Gine-Bissau Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı bölümünde bulunan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını (kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde) Senegal ve Gine oluşturmakta olup, ülkenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Bissau'dur.

    Ülkenin ismi bir Tuareg kelimesi olan aginaw sözcüğünden gelmekte olup, sözcük siyahi anlamına gelmektedir. Bu kelimeden yola çıkarak ülke ismi siyahilerin yaşadığı ülke anlamında kullanılmaktadır. Ancak komşusu olan Gine ile aynı ismi taşımamak adına ülke isminin sonuna başkent Bissau adına eklenerek günümüzde de kullanılan Gine-Bissau ismi ortaya çıkmıştır.
  • São Tomé ve Príncipe
    São Tomé ve Príncipe ya da resmî adıyla São Tomé ve Príncipe Demokratik Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı kıyısında Gine Körfezi açıklarında yer alan bir ada ülkesidir. São Tomé ve Príncipe adaları ada ülkesini oluşturmaktadır. Ülkenin ada ülkesi olması nedeniyle sınır komşusu bulunmamakta olup, Ekvator Ginesi ile Gabon'un açıklarında yer almaktadır ve Gabon'un kuzeybatı kıyıları 250 km uzaklıktadır. Ülkenin başkenti São Tomé'dir.

    Ülkenin ismi Portekizceden gelmektedir ve Aziz Thomas ve Prens Adaları anlamına gelmektedir. Ülkenin ana adasını oluşturan São Tomé adasının keşfi Aziz Thomas kutlamalarının yapıldığı 21 Aralık 1471 yılında gerçekleştirildiği için bu isim bu adaya verilmiştir. Ada ülkesini oluşturan diğer ada olan Príncipe Adası, 17 Ocak 1472 tarihinde keşfedildikten sonra São Antão adını almış, bu isim daha sonra 1502 yılında Prens Adası olarak değiştirilmiş ve adanın yeni adı Príncipe olmuştur.
  • Makao
    Makao (, ; Portekizce: Macau, ), ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

    Ming Çini 1557 yılında Makao topraklarını Portekiz İmparatorluğu'na kiraladıktan sonra Makao, Portekiz'in bir kolonisi oldu. Portekiz, 1887 yılına kadar halen Çin egemenliği altındaki bu topraklar için yıllık bir kira ödedi ve bu toprakları yönetti; 1887'de ise Portekiz, Çin ile imzaladığı bir anlaşmanın kapsamında Makao'yu daimi olarak kendi kolonisi olarak yönetme hakkını kazandı. Koloni, 1999 yılında Makao üzerindeki egemenliğin Çin'e devredilmesine kadar Portekiz yönetimi altında kaldı.
  • Cebelitarık
    Cebelitarık, İber Yarımadası'nın güney ucunda yer alan bir Britanya Denizaşırı Toprağı'dır. 6.7 km²'lik 2,6 sq mi bir alana sahiptir ve kuzeyde İspanya ile sınırı vardır. Manzaraya, eteğinde yoğun nüfuslu bir kasaba bölgesi olan ve başta Cebelitarık olmak üzere 33.000'den fazla kişiye ev sahipliği yapan Cebelitarık Kayası hakimdir.

    1704'te İngiliz-Hollandalı kuvvetler, Habsburgların İspanyol tahtına iddiası adına İspanyol Veraset Savaşı sırasında İspanya'dan Cebelitarık'ı ele geçirdi. Bölge, 1713'te Utrecht Antlaşması uyarınca ebediyen Büyük Britanya'ya devredildi. Napolyon Savaşları ve II. Dünya Savaşı sırasında, Akdeniz'e, Cebelitarık Boğazı'na giriş ve çıkışı kontrol ettiği için Kraliyet Donanması için önemli bir üs oldu. Bu deniz boğulma noktasında sadece 14,3 km (8,9 mil) genişliğindedir. Dünyanın deniz ticaretinin yarısının boğazdan geçmesiyle stratejik olarak önemli olmaya devam ediyor. Bugün Cebelitarık'ın ekonomisi büyük ölçüde turizm, çevrimiçi kumar, finansal hizmetler ve yakıt ikmaline dayanıyor.
  • Jersey
    Jersey, Avrupa kıtasının batısında, Büyük Britanya'nın güneyinde yer alan ve Manş Denizi'nde bulunan Manş Adaları'ndan biridir. Adanın başkenti Saint Helier'dir. Jersey diğer Manş Denizi adaları gibi ne Birleşik Krallık'ın bir parçasıdır ne de bir taç kolonisidir. Jersey, doğrudan Britanya tacına bağlı bir taç toprağıdır. Kendi malî, hukukî ve yargı sistemlerine ve kendi kaderini tayin etme gücüne sahip, anayasal bir monarşi altında özerk bir parlamenter demokrasidir. Adadaki vali, Kral'ın kişisel temsilcisidir. Jersey, Birleşik Krallık'ın bir parçası değildir ve Birleşik Krallık'tan ayrı bir uluslararası kimliği vardır, ancak Jersey'in savunmasından anayasal olarak Birleşik Krallık sorumludur. Birleşik Krallık'tan farklı olarak Jersey hiçbir zaman Avrupa Birliği'nin bir parçası olmamıştır.

    Britanya kültürü, Jersey'i önemli biçimde etkilemiştir. Günümüzde ülkenin yerel dili olan Jèrriais dili hâlâ konuşulsa da, ana dil olarak İngilizce, para birimi olarak İngiliz sterlini kullanılmaktadır. Bunlara ek olarak, trafik soldan akmaktadır ve İngiliz okul müfredatı bu ülkede de geçerlidir.
  • Bermuda
    Bermuda, tam adıyla Bermuda Adaları (diğer adıyla Somers Adaları), Atlas Okyanusu'nda, ABD'nin doğu (Kuzey Carolina eyaletindeki Hatteras Burnu'nun yaklaşık 900 km doğusunda) ve Karayipler'in kuzey açıklarında bir takımadadır. Birleşik Krallık'ın denizaşırı topraklarından biridir. Ana ada olan Bermuda adası dâhil yedi ana ada ile 150 küçük ada ve kayalıktan oluşur.

    Toplam yüzölçümü 53,3 km²'dir. Başkenti Hamilton'dur, nüfus 65.000 civarındadır.
  • Doğu Timor
    Doğu Timor ya da resmî adıyla Doğu Timor Demokratik Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya'da Avustralya ile Endonezya arasında yer alan bir ada devleti. Tek komşusu Endonezya'ya bağlı Batı Timor'dur. 14,609 km² yüz ölçümüne sahip olan Doğu Timor'un başkenti Dili'dir.

    16. yüzyılda Portekiz kolonisi olan Doğu Timor asırlarca Portekiz Timoru adıyla Portekiz'e bağlı kaldı. Endonezya tarafından işgal edilen Doğu Timor, 1975 yılında olarak Endonezya'nın 27. vilayeti oldu. 1999 yılında Endonezya bölgenin kontrolü üzerindeki iddialarından vazgeçti ve 20 Mayıs 2002'de bağımsız oldu. Doğu Timor Güneydoğu Asya'nın Katolik çoğunluklu nüfusuna sahip 2 devletinden biridir.