Corsicaans
Het Corsicaans (corsu) is een Romaanse taal die voornamelijk gesproken wordt op het eiland Corsica. Het is er de lokale taal en een variant van het Toscaans, een Italiaans dialect, beïnvloed door het Frans. Corsicaans wordt als aparte regionale taal erkend door de Franse overheid. Het nauw verwante Gallura-dialect wordt in het noorden van Sardinië gesproken.
Op Corsica vormt het Frans als onderwijs- en bestuurstaal de belangrijkste bedreiging voor het voortbestaan van het inheemse Corsicaans. De Franse taal deed hier vanaf 1768 voorgoed zijn intrede, het jaar waarin Frankrijk het eiland voor 200.000 pond kocht van de failliete republiek Genua, en is nu dominant. Het Frans wordt er weliswaar met een duidelijk (Italiaans) accent gesproken. De echte, vaak wat oudere Corsicanen praten onderling nog Corsicaans. Hoewel het aantal mensen dat Corsicaans spreekt minder wordt, schat men dat nog steeds circa 65% van de bevolking de taal min of meer machtig is. Sinds 1974 heeft het de status van regionale taal en wordt het zelfs onderwezen aan de universiteit van Corte.
Corsicaans, met name het Zuid-Corsicaans, is tevens nauw verwant met het Gallurese, dat in het noorden van Sardinië (Gallura) gesproken wordt. In vroeger tijden, toen de zeestraat tussen Sardinië en Corsica minder breed was dan nu, vond er tussen Zuid-Corsicanen en bewoners van Noord-Sardinië een geregelde uitwisseling plaats. Zo vluchtten Corsicaanse herders geregeld voor armoede, invasies of kwaadwillende heren naar het buureiland Sardinië. Hoewel de schrijfwijze verschilt ten opzichte van de spelling van het Corsicaans, is het Gallurese te beschouwen als een variant van het Zuid-Corsicaans: er is een grote overeenkomst met het dialect van Sartène. Tegenwoordig gaan de twee taalgebieden vaak samen bij literaire evenementen, zoals schrijfwedstrijden en festivals.
Corsicaans is geen Frans dialect, getuige de volgende voorbeelden, die voorts duidelijk laten zien dat het sterk beïnvloed is door het Italiaans.
Hieronder nog wat woordvoorbeelden, met de vertaling in het Corsicaans, Italiaans en Frans.
Niettemin wordt de invloed van het Frans op het Corsicaans steeds groter. Dit uit zich met name in het overnemen van Franse woorden in een Corsicaanse vorm. Hierdoor gaan de Italiaanse wortels van de taal langzaamaan verloren. Ook hebben veel jongeren die de taal als tweede taal leren de neiging om op zijn Frans de klemtoon op de laatste lettergreep te leggen bij het spreken, vaak is dat ook in hun geschreven taaluitingen terug te zien. Wel wordt de laatste jaren weer meer in het Corsicaans lesgegeven op de basisschool en bestaat er zelfs een aantal tweetalige "lycées". Ook wordt er van hogerhand hard gewerkt om de competentie van het onderwijzend personeel op kleuter- en basisscholen te vergroten.
Op Corsica vormt het Frans als onderwijs- en bestuurstaal de belangrijkste bedreiging voor het voortbestaan van het inheemse Corsicaans. De Franse taal deed hier vanaf 1768 voorgoed zijn intrede, het jaar waarin Frankrijk het eiland voor 200.000 pond kocht van de failliete republiek Genua, en is nu dominant. Het Frans wordt er weliswaar met een duidelijk (Italiaans) accent gesproken. De echte, vaak wat oudere Corsicanen praten onderling nog Corsicaans. Hoewel het aantal mensen dat Corsicaans spreekt minder wordt, schat men dat nog steeds circa 65% van de bevolking de taal min of meer machtig is. Sinds 1974 heeft het de status van regionale taal en wordt het zelfs onderwezen aan de universiteit van Corte.
Corsicaans, met name het Zuid-Corsicaans, is tevens nauw verwant met het Gallurese, dat in het noorden van Sardinië (Gallura) gesproken wordt. In vroeger tijden, toen de zeestraat tussen Sardinië en Corsica minder breed was dan nu, vond er tussen Zuid-Corsicanen en bewoners van Noord-Sardinië een geregelde uitwisseling plaats. Zo vluchtten Corsicaanse herders geregeld voor armoede, invasies of kwaadwillende heren naar het buureiland Sardinië. Hoewel de schrijfwijze verschilt ten opzichte van de spelling van het Corsicaans, is het Gallurese te beschouwen als een variant van het Zuid-Corsicaans: er is een grote overeenkomst met het dialect van Sartène. Tegenwoordig gaan de twee taalgebieden vaak samen bij literaire evenementen, zoals schrijfwedstrijden en festivals.
Corsicaans is geen Frans dialect, getuige de volgende voorbeelden, die voorts duidelijk laten zien dat het sterk beïnvloed is door het Italiaans.
Hieronder nog wat woordvoorbeelden, met de vertaling in het Corsicaans, Italiaans en Frans.
Niettemin wordt de invloed van het Frans op het Corsicaans steeds groter. Dit uit zich met name in het overnemen van Franse woorden in een Corsicaanse vorm. Hierdoor gaan de Italiaanse wortels van de taal langzaamaan verloren. Ook hebben veel jongeren die de taal als tweede taal leren de neiging om op zijn Frans de klemtoon op de laatste lettergreep te leggen bij het spreken, vaak is dat ook in hun geschreven taaluitingen terug te zien. Wel wordt de laatste jaren weer meer in het Corsicaans lesgegeven op de basisschool en bestaat er zelfs een aantal tweetalige "lycées". Ook wordt er van hogerhand hard gewerkt om de competentie van het onderwijzend personeel op kleuter- en basisscholen te vergroten.
Land (geografie)
-
Frankrijk
Frankrijk, officieel de Franse Republiek (Frans: République française) ( uitspraak), is een land in West-Europa en qua oppervlakte het op twee na grootste Europese land. Frankrijk ligt tussen het Kanaal, de Atlantische Oceaan en de Golf van Biskaje (in het westen), België en Luxemburg (in het noorden), Duitsland, Zwitserland en Italië (in het oosten) en Spanje, Andorra, de Middellandse Zee en Monaco (in het zuiden). Ook het eiland Corsica in de Middellandse Zee behoort tot Frankrijk, alsook vele overzeese gebieden. Frankrijk maakt aanspraak op een deel van Antarctica: Adélieland.
Inclusief overzeese gebieden heeft het land een oppervlakte van 674.843 km² en een bevolkingsaantal van ongeveer 67,06 miljoen inwoners (januari 2020). Frankrijk, vanwege de zeshoekige vorm ook l'Hexagone genoemd, is naar oppervlakte het grootste land binnen de Europese Unie en qua inwoners het op een na grootste land, na Duitsland. De hoofdstad is Parijs, dat ook de grootste stad van het land is. -
Italië
Italië, officieel de Republiek Italië (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in Zuid-Europa. Het noorden van Italië grenst aan Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk en Slovenië. De rest van het land wordt omringd door de Tyrreense, de Middellandse, de Ionische en Adriatische Zee. De eilanden Sicilië, Sardinië en Elba en een aantal kleinere eilanden behoren ook tot Italië.
Een groot deel van het vasteland van Italië is gelegen op het Apennijns Schiereiland en wordt omgeven door water. Vanwege de langgerekte vorm wordt het land ook wel "de laars" genoemd. Op een grondgebied van ruim 300.000 km² heeft Italië inwoners. De hoofdstad van het land is Rome (Roma). De onafhankelijke staten Vaticaanstad, waarvan de paus het hoofd is, en San Marino zijn twee enclaves binnen de Italiaanse grenzen. Campione d'Italia is dan weer een Italiaanse exclave in Zwitserland.